,

I soon became conscious that my coolege teachers did not really speak English, and neither did the higher-level professors. (Манай дээд сургуулийн багш нар Инг хэлээр үнэхээр ярьдаггүйг, мөн түүнчилэн өндөр зиндааны профессор гуншинтанууд ч адилдаа адил, годилдоо годилыг тун удалгүй би анзаарч мэдэж билээ. ) All they could do was learn from textbooks and then teach us, the students, with these textbooks they held right in front of themselves. (Тэднүүдийн уртаашаа хийж чаддаг ганц юм нь юу байсан бэ гэвэл, сурах бичгээ урьдаар үзэж үзчихээд ирж дараа нь өмнөө өнөө сурах бичгээ тавьж байгаад биднийг сургаж гарна даа.) But if you were to take away these books, they would be utterly speechless. (Харин тэдгээр сурах бичгий нь хураагаад авчих юм бол тэд “гого = хэлгүй” амьтан шиг (“загас шиг”) чив чимээгүй болох асан даа.) The fact was that I had kept learning this wrong version of English all through college. (Тийм болохоор Инг хэлийг би дээд сургуульд Инг хэлний буруу хувилбараар үзэж байсан хэрэг.) At the time, I found a part-time interpreting job at the former Soviet Peace Committee (the SPC for short). (Тэр үед би Зөвлөлтийн Энх Тайваны Хороонд (хураавал, ЗЭХ) орон тооны бус хэлмэрчийн ажилд орж билээ.) It was there that I finally had a chance to constantly compare the two ways of speaking: the correct one at the SPC and the improper one in the college. (Явж явж эцэстээ,надад ЗЭХ-нд байхдаа яаж зөв ярьдгийг, сургуульдаа очоод яаж буруу ярьдгийг байнга харьцуулах боломж надад олдсон хэрэг.) It felt embarrassing to be often misunderstood in either place as I alternately practiced the wrong and the right ways of diction. (Энэ хоёр газрын аль алинд нь чамайг хүмүүс байнга буруу ойлгоод байвал ямар сайн байх билээ дээ. Би зөв бруу ярихын аль аль дадлыг өгөө аваатай хэрэглэж байсан.) My teachers were confused with the language I picked at the committee. (Хорооноос сургуульдаа ирээд Инг хэлээр ярихад багш нар минь ичингүйрэн сандардаг байж билээ.) But that`s where I was really getting the correct sense of what constitutes formal and informal English – as well as the idioms and grammar that is used by native speakers. (Харин би хороонд очихдоо л тэнд чухамхүү албаны зөв болон хар ярианы хэлийг соносож, унаган хэлтэй хүмүүс яаж хэлнийзүйг болон өвөрмөц хэллэгийг хэрэглэдэгийг мэдэж авдаг байлаа. ) And at my job, the native speakers with whom I would speak were baffled at the expressions that I was taught in the college by Russian teachers through their professors` tutorial materials. (Манай дээд сургуулийн профессоруудын зохиосон сурах бичгээр орос багш нараар заалгасан зүйлээ хэрэглээд намайг ярихад унаган Инг хэлтэй тэднүүд харин ч нэг алмайран гайхдаг сан.)

“Багшигүйгээр Англи хэл сурцгаая” гэнэ үү нэг цэнхэр номыг нэг авгай мөн ч “рекламдаж” байна аа. Юуны чинь “багш”-гүйгээр сурахтай манатай, “багш” заагаад байхад сурдаггүй амьтад мөн хөөрхийеэ. Хайран мөнгө. Монголчууд ч загас болжээ. Дуртай новш нь “англи хэл” гэсэн дэгээ шидэхэд л очоод үмхээд авах юм. Энэ бол “УХААН” барагдаж, учраа олохоо байсны гэрч ажээ. Наад зах нь хоёр гурван жил өдөр шөнөгүй сууж байж нэг жаахан дөхөө сууна уу гэхээс дэгээ үмхээд мөн ч сурч харагдана даа.

Далай ламыг дагаж нэг хэсэг нь хуйлраад л, Даваанямыг дагаж нөгөө хэсэг нь хамаг юмаа шатаагаад л мөн хөөрхий байна аа. Хунтайж гэнэ үү. Өөртөө нэг гуншин өгчихөөд л өч төчнөөн юм шатааж хиншүү тавиад л, хэдэн эргүү юманд мөнгө өгч, хөлсний телевизиэр худлаа яриулаад л нэг баллаж байна аа. Далай ламтан нь сүрхий юм бол Түвэдээ аврах нь яагаав, Давааням нь лут юм бол Монголыг аврах нь яагаав. Цөвийн цагийн цөөврүүд ээ гэж.

The teacher sputtened a little and replied, “IQ means intelligence quotient.” She then gave me one of these glaring looks that said silently. “Now do you know what IQ means?” = Багш маань нилээд шазрууханаар “IQ гэдэг чинь сэтгэхүй боловсроогүйн чанар гэсэн үг.” гээд л хариу тургилдаг юм байна. Үүнийхээ дараагаар тэр бээр заналтайхан харцаар ширвэс татаад “Чи муу IQ гэж юу гэсэн үгийг мэдэв авав уу?” гэсэн янзтайгаар чимээгүйхэн хялалзалтаараа шан хүртээх нь тэр.

The problem was, I still had no idea what IQ meant, so I raised my hand again. The taecher did her best to ignore me, but finally she turned and said in a long-drawn-out tone, “Yes. What is your question this time?” = Асуудал нь юундаа байсан юм бэ гэвэл би урьдын адилаар IQ гэж юу юм бэ гэдгийг ер ойлгоогүй учраас ахиад л гараа өргөлөө. Багш эмэгтэй маань хир чинээгээрээ л намайг ер тоомсорлох ёозгүй байснаа сая нэг юм над руу нэг эргэн хандаж үгээ зөөж зуунгадахуунаар: “За. Чи одоо бас юугаа асуух гээ вэ?” гэдэг байна.

“Well, you said IQ stood for intelligence quotient, but what does that mean?” = “Та сая IQ гэдэг бол сэтгэхүй хөгжөөгүйн чанар гэж хэллээ л дээ, гэвч тэр чинь юу гэсэн үг вэ?”

Again she sputtered a little with impatience. “I told you that if you did not know the definition of something, you should look it up. Now get the dictionary and look it up for yourself.” = Тэр бээр дахиад л хорсолтой нь аргагүйгээр “Би та нарт, хэрвээ ямар нэгэн юмны тодорхойлолтыг мэдэхгүй байгаа бол тайлбарт толиос харж байх хэрэгтэй гэж хэлдэг байсан даа. Одоохон толибичиг аваад түүнийгээ өөрөө хайж ол” хэмээн тургилдаг гэж байгаа.

Их хурлын энэ нэг хэдэн хулгайчийг яая даа байз. Нэг тэрбум төгрөг илээр халаасалдаг байснаа одоо ирэх онд гурав дахин нэмээд гурван тэр бум болгожээ. Бидний цалин тэтгэвэрийг гурав дахин биш өөрсдийнхийгээ гурав дахин нэмэх гэсний нь бид эргүүтээд өөрснийхийг гээд мульгидуулжээ. Үүнийг хятад-ойрадын молиго мулига гэдэг байна.

Scutnabb-Kangas (2000) considers that English is a killer of other languages. = Скатнабб-Кэнгас гэдэг хүн Инг хэл бол бусад хэлний яргачин мөн гэж үзэж байна.