“МАНАЙХНЫ ЧАВГАНЦ НАРЫН ХЭЛЭЭД БАЙДГИЙГ ОДОО Л БАРУУНЫХАН НЭЭГЭЭД БАЙГАА ЮМ УУ ДАА.” Б.Болдсайхан эмч

Энэ үнэн шүү. Манай чавганц нар гэдэг чинь юун дооооктор профееееесортой мантай. Анагаах тэжээхүй ухааны сургуульгүй мөртлөө амьдралын академи гэдгийг төгссөн, том амьтад байхгүй юу. Одооны мөнгө харамжийн эм барьдаг эмч нартай зүйрлэх арга байхгүй. Муу амьтад л том том лаборатортой байдаг байх даа. Манай чавганц нар чинь цайгаа чанаж сууж байгаад л барууныхны нээлтийг хийчихнэ шүү дээ. Малын их эмч нар, хүний их эмч нар, эх барихдаа юуны чинь Үйлст, Үйлст бол дэргэд нь нохойн баас байхгүй юу, зүйр цэцэн үгийн далай, мэргэн цэцэний манлай, дом тарнид бол Гангдангийн хэдтэй ярихгүй, айж ичсэн хүүхдийг ганцхан үлээхэд л зүв зүгээр болно шүү дээ, өвс ургамал таних, цагаан идээ боловсруулах жор хэмжээний станадарын хороо л гэсэн үг, мэргэжлийн хяналтын байцаагч нэртэй мөнгөчинүүд бол дэргэд нь юу ч танихгүй мэдэхгүй амьтад, нүүх суух энэ тэрд бол тэдэнтэй зүйрлэх амьтан байхгүй дээ. Магтаж байгаа юм биш, үнэн бол үнэн чигээрээ үлддэг байна. Ямар сайн даа л, жор үзсэн ламаас зовлон үзсэн чавганц дээр гэх вээ дээ. Хаа, хаа, хөө хөө, инэдтэй юм. Ардын эмнэлгийн Хайдав гэж нэг юм байдаг юм. Гангдангийн нэг ламаар баахан түвэд судар орчуулгаж аваад хойшоо очиж хоосон цол хамгаалж ирээд найр хийсэн юм байх. Нөгөө ачит ламаа мартсан гэж байгаа. Чойжамц гуай гэдэг лам байсан байх. Тэр найран дээр нь Ри багштан: “Хайдав аа, хөө, бидний үед ном сааж цол горилдог байлаа. Харин чи лам сааж цол горилсон хэрэг үү?” гэсэн юм гэдэг. Ийм л юмнууд байдаг байна.

“Алтан мөнгөн, эрдэни сувуд, гэр хүрээ, тариа газар бүринээр цөм хүний болох цаг буй. Гагц энэ бичиг судар, оюун билигийг хүмүн булаан авч үл чидамуй. Бас ч энг үтэл ардын ундарал амидуралд ашиг болох зүйл үгүйн тул олон хүмүн идэж ууж, бааж шээж үл барагдуулмуй. Зүгээр нэгэн бийр бэхэст уран, билиг оюун үлэмж, үг шүүмжлэл нарийн, ухах шинжих нягт нэгэн шил болор мэт чигчтэй, магнаг тана адил эрдэмтэй бичгийн эрдэмтэн болай....” хэмээн Инжаннаши гуай айлдсан байна. Энэ 21-р зуун нь оюун билигийн зуун болох учраас, эрдэмтэй номтой нь л үлдэж хоцроно уу гэхээс идэж уусан их хурлынхнаас нэгэн ч үл хоцормуй.
“In (-д, -т) the second (хоёрдугаар) half (хагас) of the twentieth (хоридугаар) centure (зууны), the emergence (үүсч бий болохуй) of scores (үй олон, олон олон, арав хорин) of new states (шинэ шинэ улс гүрэн) has made (MADE – хий-, үйлэд, болго-, боломжтой болго-; тий ийм боллоо, тийм ийм болголоо, тийм ийм боломж олголоо гэсэн үйлъүгийн төгссөн явдалтай үйлдлийн одоо цагийн хэлбэр,) international (үндэстэнхоорондын, олонъулсын,) politics (улс төр) and (болон, хийгээд) economics (эдийн засаг) truly (үнэхээрийн) global (дэлхий даярхи, өргөн цар хүрээтэй, олон орныг хамарсан, дэлхийн бөмбөрцгийн хэмжээгээр) for () the first (анх, эхэн) time (удаагаа) in (-д) history (түүх). At the same time (үүний зэрэгцээгээр, үүнтэй хугацааны хувьд давхцаад, үүнтэй зэрэг цуг, үүнтэй таширлаад), technology (урлахуй ухаан, урлахуй хав, урлахуй чидал, урлахуйн хүч ухаан, урлан бүтээхүйн арга ухаан, урлахуйн ид, “ер ухааны орон бүгд урлахуй ухааны аймагт багтамуй” хэмээжээ.) has made (өмнө гарсан түүнийг үз, бололцоотой болгоод байна, бололмжтой болголоо гэсэн санаа байгаа) it (technology гэж дахин бичихгүйн тулд түүнийг төлөөлүүлсэн төлөөний үг биз ээ) possible (боломж бололцоо, нөхцөл боломж) for nearly (бараг л, үнэн_ хэрэгтээ, чухамдаа бараг л) every country (орон болгон, улс бүр, ) to participate (оролцо-, хуваалца-, оролцож нөлөөлө-) in events (үйл явдалууд) in (-т) every ( аль ч) part (хэсэг) of (-ын, -ийн буюу харъяалахын тийн ялгалын утгатай байна) the world (дэлхийн, хорвоогийн) as (... ч) they (events гэдгээ төлөөлүүлсэн бололтой) occur (бол-, тохиолдо-).
“Ухаан буй бөгөөс аливаа хэрэгт аргыг олж чидах тул ЭРДЭМ сур!!!” гэж Инжаннаши гуай аль эрт айлдсан байхад, өнөөдөр энэ хэлсэн үг нь маш үнэтэй болж байна. Сайн улс цөм цагаасаа түрүүлж төрдөг нь нэгэнт орчлонгийн тогтсон ёс ажээ.
Information (мэдээ) and (хоёр нь) knowledge (эрдэм мэдэлгэ) are (бол, болж байна) the thermonucler (халуун цөмийн) competitive (өрсөлдөөнт арсалдаанд тэмцлийн, өрсөж идэх их тэмцэлд, ) weapons (зэр зэвсэг) of our time (өнөө цагийн).
Knowledge (эрдэм мэдэлгэ, мэдэлгэ эрдэм нь ) is more (улам бүр) valuable (үнэ цэнэтэй) and (бас) more powerful (мундаг, үлэмж их хүчтэй, чадал хүчтэй) than (-аас) natural (байгалийн) resources (нөөц баялаг), big (аварга том том, нүсэр нүсэр том) factories (үйлдвэр), or (эс бөгөөс ) fat (хотойшгүй зузаан, зув зузаан) bankrolls (данс хараа).
In industry after industry (ар араасаа шил дарсан олон олон байгуулла, компани), success (ололт амжилт) comes (ирэ-, ол-) to the companies (тэр компани, тэр байгууллагууд) that (яадаг, тэгдэг ингэдэг) have (-тай) the best (бүрэн дүүрэн, хамгийн сайн) information (мэдээ) or (эсвээс) wield (ашигладаг, хэрэглэдэг) it (information гэдгийг төлөөлүүлсэн байна) most (хамгийн ) effectively (үр ашигтай, унац ихтэй, өгөөж ихтэй) – not (үгүй, биш ) necessarily (заавал) the companies with the most (хамгийн их) muscle (чидал ихтэй,).
Wal-mart, Microsoft, and Toyota didn`t (өнгөрсөн цагт become гэдгийг үгүйсгэж өгсөн байна) become (бол-) great (үлэмж том, аварга их, тэргүүлэх зэргийн, оройлох цээнд хүрсэн) companies because (учир юун хэмээвээс ) they (тэд гэж өмнөхи компаниудаа төлөөлүүлсэн хэрэг) were (байцгаасан) richer (илүү баян чинээлэг) than (-аас) Sears, IBM, and General Motors – on the contrary (харин ч эсрэгээрээ, бүр эсрэгээрээ).
But (харин) they (тэд) had (-тай байна) something (ямар нэгэн far more (илүү нэг) valuable (үнэ цэнэтэй, ) than (-аас) physical (биет эд өлгийн ) or (эсвээс) financial (мөнгө санхүүгийн) assests (хөрөнгө хогшил). They (тэд) had (-тай байна, -тай байсн) intellectual (оюун ухааны) capital (үр хөрөнгө).
Оюун ухаан, эрдэм мэдэлгэ гэдэг эд хогшил, мөнгө төгрөгөөс ямар давуутай болохыг энэ жишээнээс харж болох юм. Инг хэлэнд та нарыг дуртай болгох хүсэл байсангүй, эх хэлэндээ дэртай болгох гэж дуртай юмаар нь дагуулан амлуулж, хөтлөн удирдаж явсан учир энэ бөлгөө.

.

Чойномын зурсан Инжаннаши гуайн энэ зураг Монголд ганцхан байдаг бөлгөө.

“Монгол хэлтэн, түвэдийн судраар онол ухааныг ухмуй хэмээгч, өдрийн одон, шөнийн солонго мэт цөөн.” Инжаннаши.

Бичиг бол эрдмийн нүд.

ВАНГЧУГ ХАН ...

Энэ хойт хоёрын чинь Вангчуг хан. Солонгосын л нэг муу садар эр шүү дээ. Ужид мунаг тэр хан-рхуу юмыг эзэлж аваадл эзэн ХААН “минь шүүрс алдан, хүйтнээр инээж захирун: <<Арвахан хоньт гэрийн эзэн боловч нэг өрхийн аж төрөхийг бодож, өглөө үдэш чармайн бөгөөтөл, Вангчуг чи түмэн өрхт нэгэн улсыг эзлэн ХАН хэмээх бөгөөд арав хорин өмхий эхнэрүүдийн ужид цэнгэлд шавардаж, улс төрөө эвдэх нь үнэхээр өчүүхэн төдий хүмүүжүүлэх байдал үгүй. Эхнэр хэмээгч эр хүний сав хэрэглэл бөгөөтөл, чи гэдрэг эхнэр хүнд хэрэглэгдэх сав болсон нь эгнэгт хэрэггүй нэгэн өчүүхэн хүн болай.>> ... <<Муу эзэнд учирсан улс иргэн, сайн эзний тэжээсэн нохой шувуунд үл хүрмүй!>> ... <<Хүн бус Вангчуг, хэнийг энэ мэт хөнгөлөн үзэж дүрэмгүй аашилмуй? Олон эмсийн бухраар (cunt, п...а) улс төрөө барагдуулагч Вангчуг, хуйхар эмсийн бухраар (бохар ч гэдэг) хот балгадаа хуйхлуулагч Вангчуг юутай ийм, дахин давтан худалч хуумгайгаар яван итгэмжгүйгээр урваж хөрвөх адгуус аж! >> хэмээн өөрийн биеэр их хэнгэрэг дэлдэж, тэмдэг буу гурвантаа талбин их далбаа сажсан аваас, арван анги их цэрэг хамт хашгиралдан орж, хотыг хааж, байлдан үүсгэв.”
Монголоороо нэг иймэрхүү бичдэг бол ч яахав дээ, монгол хэл төсөөлнө гэж ярьж болох юм. Инг хэлээр нэг иймэрхүү бичдэг бол ч Инг хэл гадарлана шүү гэж ярьж болох юм. Инг хэлийг доторлохоо болия. Саяхан хужаа Джиргалсайихан зурагтаар нэг бурж байна аа. Аргагүй л хужаа гэдгээ нэг баталж байна. Монголчууд нэг навсгар дээл шүү юм өмсчихөөд хоёрхон утастай морин хуур гэж нэг юмаа татаад түүнийгээ их юманд бодож байна гэнэ ээ. Нөгөө баян хүн луувангаа иднэ үү, лаавангаа иднэ үү ямар хамаа байна аа гэдэг шиг, монгол хүн навсгар юмаа өмснө үү, савсгар юмаа нөмөрнө үү, хоёр утастаа татна уу, хорин утастаа дэлдэнэ үү энэ монголын хоолонд халуурсан солиотой хужаа илжигт ямар хамаа байна аа. Ийм чихтэй хужаа байдаг юм уу гээд л саяхан даа, сонгуулийн өмнө хэдэн хөгшчүүлийн санал авах санаатай, нохойн махаар хийсэн хужаагийн баастай ногооны шөл өгч байснаа мартжээ. Хоёрхон муу хулгар чихтэй хужаа Джиргалсайихан хорвоогийн ховыг сонсоод явж байхад хоёрхон жавхдастай морин хуураараа монгол хүн хорвоог уярааж болдоггүй юм уу. Цагаан морийг ногоо хатгана, цагаач хужааг цагаа хатгана гэдэг л болж байна. Сая аав нь ирээд явсан болохоор тийм их бардам байна. Дээл нь навсгар ч гэсэн эд нь хамба торго, таж магнаг бөлгөө. Хужаа шиг чээж бөгс болсон хөх дөөлимба өмсч яваагүй. Халхын буян хаачих вэ. Халх монголын хүүхдүүд халхагнаж явна уу, савсаганаж явна уу, энэ харийн цагаач-д ямар падлий байна аа. Тьфу, чёрт!!!
It`s (энэ бол, энэ нь) as though (юм шиг, адил, төстэй, мэт) you`ll (та нар ...-на) never (хэзээ ч ...гүй) be able (чида-, дөнгө-, хүч хүр-) to arrive (хүр-, очи-, хүрч очи-) at your final (эцсийнхээ, цаад талын, төгсгөлийн, зорисон, очих ёстой) destination (болзоот газар, зорисон цэг, хүрэх газар, хүрэх юманд), as if (юм шиг, шиг, бололтой, мэт) the first (анхны, ууган, эхний) step (алхам )isn`t going to help (тус нэмэр болохгүй, огт хэрэггүй, хэв хэрэггүй, шал дэмий, хэрэг болохгүй, хэрэг байхгүй). When (-д, үед) you (та нар) look (хара-, хараа билчээ-, халиа-, ажисхийн хара-) too (тун, маш, дэндүү) far (хол, алс) out (look-тэйгээ цуг утгатай, уул нь ГАДГАШИ гэсэн санаатай) toward (руу, рүү, тийш, зүг рүү) the horizon (тэнгэр газрын савслагаар, тэнгэрийн хаяа руу, алс хол, алсын бараа, тэнгэр газрын хаяа), it can seem (санагдаж болох юм, бодогдож болох юм) too (дэндүү, тун чиг) difficult (хүнд хэцүү, бэрх хатуу, төвөгтэй). You (та нар) might (магад, байж болно, байх бий, байж мэднэ ) even (тэр ч бүү хэл) wonder (мэдэ-) where (хаанаас, юунаас) to begin (эхлэ-,).
Анхны алхамаа алхалж, алс зорисондоо хүрнээ гэдэг нь лөөлөө байх аа гэж эргэлзэн тээнэглэзэх санаа төрж болох юм. Алс тэртээ тэнгэр газрын савлага руу ажисхийн ширтэх гэж чармайн оролдох нь айсуй алсын цар хэмжээ нь дааж давшгүй, хүчин мөхөсдөх мэт ухаарал төрүүлж болох юм. Тэр ч бүү хэл, та нар хаанаас нь юунаас нь ч эхлэхээ мэдэхээ байх вий.

It`s as though you`ll never be able to arrive at your final destination, as if the first step isn`t going to help. When you look too far out toward the horizon, it can seem too difficult. You might even wonder where to begin.